Σπερμοδιάγραμμα Γυναικολόγος Παπανικολάου Ευάγγελος
Το Σπερμοδιάγραμμα αποτελεί την πρώτη και τη βασικότερη εξέταση που μπορεί να γίνει κατά τη διερεύνηση την ανδρικής γονιμότητας. Συγκεκριμένα, η εξέταση αυτή μπορεί να εκτιμήσει τη γονιμότητα ελέγχοντας μια σειρά σημαντικών παραμέτρων του σπέρματος.
Η προετοιμασία πριν την εξέταση είναι απλή, καθώς προϋποθέτει την αποχή από τη σεξουαλική επαφή και την εκσπερμάτιση για διάστημα 2-4 ημερών. Η συλλογή του δείγματος μπορεί να γίνει είτε στη Μ.Ι.Υ.Α., είτε στο σπίτι σε ειδικό αποστειρωμένο δοχείο.
Σε περίπτωση που η συλλογή γίνει στο σπίτι, το δείγμα πρέπει να μεταφερθεί άμεσα στο ανδρολογικό εργαστήριο (εντός μιας ώρας) σε θερμοκρασία18-30ο C.
Οι παράμετροι του σπέρματος που αξιολογούνται στο σπερμοδιάγραμμα είναι ο συνολικός όγκος, το pH, η συγκέντρωση και ο συνολικός αριθμός των σπερματοζωαρίων, η κινητικότητα και η μορφολογία τους, καθώς και η παρουσία «στρογγυλών κυττάρων» (πυοσφαίρια και σπερματίδες).
Οι μετρήσεις στους παραπάνω παράγοντες γίνονται σύμφωνα με τα αυστηρά κριτήρια του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας (WHO, 2010).
Ένα φυσιολογικό δείγμα σπέρματος ρευστοποιείται σε διάστημα 15- 20 λεπτών και ο όγκος του πρέπει να είναι πάνω από 1,5 ml.
Η συγκέντρωση των σπερματοζωαρίων πρέπει να είναι μεγαλύτερη από 15 εκατομμύρια/ml και ο συνολικός αριθμός τους στο δείγμα να είναι πάνω από 39 εκατομμύρια.
Όσον αφορά την εκτίμηση της κινητικότητάς τους, τα σπερματοζωάρια χωρίζονται σε κατηγορίες ανάλογα με την ταχύτητά τους. Οι κατηγορίες αφορούν την προωθητική κίνηση, την μη προωθητική- επιτόπια κίνηση και τα ακίνητα σπερματοζωάρια.
Τα χαμηλότερα αποδεκτά όρια σε ένα φυσιολογικό δείγμα είναι το σύνολο των σπερματοζωαρίων με προωθητική και μη προωθητική κίνηση να είναι τουλάχιστον 40% και το σύνολο των σπερματοζωαρίων που παρουσιάζουν προωθητική κίνηση να είναι τουλάχιστον 32%.
Η εκτίμηση της μορφολογίας του σπέρματος είναι ένας εξίσου πολύ σημαντικός παράγοντας για την αξιολόγηση της γονιμότητας του άνδρα, καθώς έχει βρεθεί να συσχετίζεται με περιπτώσεις υπογονιμότητας.
Για την αξιολόγηση της μορφολογίας γίνεται ειδική χρώση του δείγματος και παρατήρηση των σπερματοζωαρίων σε μικροσκόπιο.
Ένα δείγμα μπορεί να φέρει σπερματοζωάρια με ποικίλες διαφορετικές ανωμαλίες που σχετίζονται με την κεφαλή, τον αυχένα και την ουρά.
Το χαμηλότερο ποσοστό των φυσιολογικών σπερματοζωαρίων που εντοπίζεται σε ένα φυσιολογικόδείγμα είναι 4%. Η συνολική εκτίμηση όλων των παραπάνω παραμέτρων συνολικά αφορά την ποιοτική και την ποσοτική αξιολόγηση ενός δείγματος σπέρματος.
Το Σπερμοδιάγραμμα αποτελεί συνεπώς ένα απαραίτητο πρώτο βήμα κατά τη διερεύνηση της γονιμότητας ενός ζευγαριού, κατά την προσπάθεια απόκτησης ενός παιδιού.
